Je hebt je eigen manier van werken. Je werkstijl. Misschien ben je iemand die altijd alles snel wil doen. Er komt veel werk uit je handen, je reageert snel, beweegt veel. Nadeel is dat je wellicht wat sneller een fout maakt en dat je dan extra tijd verliest om die fout te herstellen, vooral omdat je telkens een kortere weg probeert te vinden en het geduld niet hebt om het helemaal goed te doen.
Wellicht hebt je dan ook de gewoonte om vergaderingen heel scherp na elkaar te plannen met als gevolg dat je vaak te laat bent en tijdens de vergadering door te weinig tijd ongeduldig bent.
Misschien ben je juist uitermate nauwgezet en volg je procedures tot op de letter, ook al smeekt men je om een uitzondering. Je controleert alles dubbel. Je mist deadlines omdat je teveel tijd besteedt aan het vinden van mogelijk relevante informatie. Men noemt je wel eens een muggenzifter.
Dit zijn misschien wat overdreven voorbeelden van 5 karakteristieke werkstijlen. Veel mensen hebben vergelijkbare kenmerken, al hanteren de meesten van ons een mengvorm van werkstijlen.
Drivers
Elke werkstijl heeft voordelen. De positieve kanten er van zijn vaak onze kracht. Daar kun je gebruik van maken. De nadelige kanten, de hieronder opgesomde risico’s bij elke werkstijl, kennen levert kennis op voor jezelf, waarmee je jezelf en je omgeving kunt verder helpen. Wanneer je onder druk staat, dan hebben onze werkstijlen de neiging om te verworden tot onze drivers.
Dat zijn onbewuste pogingen om ons zo te gedragen dat we van anderen de erkenning krijgen die we nodig hebben. Het zijn geprogrammeerde reacties op boodschappen van belangrijke mensen uit ons verleden die we in ons hoofd en hart meedragen.
Een driver heeft veel weg van bijgeloof. We willen onbewust problemen afwenden door ons op een bepaalde manier te gedragen. Helaas kunnen we nooit voldoen aan het ideaalbeeld van de driver. We proberen het telkens intensiever en we werken ons in de nesten. Stressgevoelens worden sterker.
Belangrijk is te blijven beseffen dat het gedrag dat we onder druk vertonen, drivergedrag dus, onbewust is. Wanneer we van tijd tot tijd ons gedrag evalueren, met name wanneer we onder stress staan, kunnen we er van leren en problemen vermijden die drivergedrag met zich meebrengt.
5 werkstijlen
Hieronder de 5 werkstijlen:
Schiet op
Kracht:
- werkt snel
- gedijt goed bij korte deadlines
- krijgt veel gedaan
- piekt onder druk
- vindt het leuk veel te doen te hebben
- voelt tevredenheid wanneer taken in zo kort mogelijke tijd afkomen
- zoekt telkens de meest efficiënte aanpak om nog een paar minuten er af te schaven
Risico’s:
- wacht tot laatste moment om te beginnen met als gevolg onnodige fouten
- fouten herstellen kost meer tijd dan het in één keer goed doen, deadlines komen in gevaar
- drang tot tijdbesparen kan onhandig zijn wanneer we dat overal toepassen ipv alleen daar waar het nuttig is
- vermogen tot snel denken komt al snel ongeduldig over
- neiging tot onderbreken van anderen en maken misschien zelfs zinnen van anderen af
- ongeduld toont zich in lichaamstaal: onrustig, roffelen met vingers, kijken op horloge, zuchten, opzichtig gapen
Typerend voorbeeld:
De Schiet op nadert met 2 kopjes koffie een deur die naar onze kant opent. De Schiet op zal jonglerend met de kopjes in de hand met zijn voet de deur open worstelen. Het risico is natuurlijk dat de koffie over de vloer gaat en/of over de kleren.
Wees perfect
Kracht:
- motto is: als iets de moeite waard is om te doen, is het de moeite waard om het goed te doen
- perfectionistisch
- tolereert geen fouten
- nauwgezet en betrouwbaar
- controleert feiten zorgvuldig
- bereidt zich goed voor
- geschreven werk zal er goed uitzien, zowel qua vormgeving als inhoud
- goed georganiseerd
- projecten lopen vloeiend en efficiënt met efficiënte coördinatie en voortgangsrapportage
Risico’s:
- werk is lang niet altijd op tijd af, omdat we op fouten blijven controleren en dat kost veel tijd
- het belang van de presentatie maakt dat we een hele reeks kleine aanpassing doen
- komt niet graag met een voorlopige versie, omdat de “wees perfect” niet graag op fouten betrapt wil worden, hierdoor missen we de ideeën van anderen
- geneigd details verder dan nodig uit te werken
- te veel informatie opnemen waardoor de ontvanger door de bomen het bos niet meer ziet
- rapporten en zinnen worden te lang
- kiest zijn woorden zorgvuldig en gebruikt daardoor wellicht lange, niet zo bekende woorden of termen die anderen niet begrijpen.
- gevaar dat hij uiteindelijk alles zelf moet doen omdat hij er niet op vertrouwt dat anderen het goed doen
- kan het gevoel krijgen dat hij waardeloos is en niet goed genoeg, hoewel anderen tevreden zijn met het werk
Typerend voorbeeld:
De “wees perfect” draagt de koffie op een dienblad en zal liefst ook nog een doekje bij zich hebben voor het geval dat. Daar zal niet snel koffie gemorst worden!
Doe de ander een plezier
Kracht:
- ideaal teamlid
- werkt graag samen
- geeft blijk van belangstelling in anderen
- zonder dat men vraagt doet hij de ander graag een plezier
- begripvol
- empathisch
- intuïtief
- oog voor lichaamstaal en andere signalen van anderen
- moedigt harmonie aan
- zet zich er voor in om het team hechter te maken
- betrekt ingetogen leden in de discussie, waardoor ook diens opvattingen worden gehoord.
- houdt rekening met gevoelens van anderen, kleineert ze niet of brengt ze in verlegenheid.
Risico’s:
- voor alles willen we voorkomen dat iemand anders gekwetst wordt, zelfs als hij daarvoor zijn eigen opvatting moet negeren
- zo voorzichtig met kritiek dat onze informatie genegeerd wordt
- de eigen opvatting wordt met zoveel relativering gebracht dat de indruk ontstaat dat hij er zelf niet helemaal achter staat of voorzichtig als vraag gebracht, zodat bij tegenwind snel terug gekrabbelt kan worden
- lacht vaak en knikt vaak instemmend
- kritiek wordt snel opgevat als een persoonlijke aanval, waardoor zelfs constructief geformuleerde opmerkingen hem overstuur maken
- anderen zijn geneigd hem te omschrijven als iemand met een gebrek aan assertiviteit, kritisch vermogen en overtuigingskracht
- wordt makkelijk onderbroken in zijn eigen werk omdat hij het moeilijk vindt om nee te zeggen
- stelt niet gauw vragen omdat hij het gevoel heeft dat hij het antwoord al dient te weten. Gevolg is soms dat taken anders worden ingevuld dan de bedoeling was.
- Zijn poging om de gedachten van anderen te lezen resulteert er in dat hij zich slechts verkeerd begrepen voelt wanneer anderen niet tevreden zijn over zijn werk.
Typerend voorbeeld:
De “doe een ander een plezier” zal vaak de koffie halen. Hij houdt vaak de deur open voor mensen die koffie dragen, zelfs wanneer ze slechts één kopje dragen en de deur best zelf open hadden kunnen doen.
Doe je best
Kracht:
- stort zich enthousiast op nieuwe taken
- piekt wanneer er iets nieuws op de rol staat
- wordt gewaardeerd om zijn gemotiveerdheid
- ontfermt zich vaak vrijwillig over nieuwe taken
- vindt alles dat nieuw en anders is interessant
- bij start van een project stelt hij een hele reeks implicaties vast waar we rekening mee moeten houden
- besteedt aandacht aan alle dingen die bij de taak komen kijken waar anderen sommige aspecten over het houd zouden zien
Risico’s:
- vindt de poging belangrijker dan het succes
- aanvankelijke belangstelling ebt weg voor de taak is voltooid
- werpt zich op voor nieuwe projecten terwijl de lopenden nog niet af zijn.
- aandacht gaat uit naar zoveel aspecten dat het werk te veelomvattend wordt
- een kleine, eenvoudige taak, verwordt zo tot een gigantische exercitie die ons tijdschema volledig overhoop gooit
- mist deadlines of komt met een rapport vol met irrelevante details
- alsof hij er stiekem voor zorgt niet te slagen opdat we het kunnen blijven proberen.
- communicatie met anderen kan moeizaam en gespannen zijn doordat hij voortdurend staat te fronsen terwijl hij hen probeert te volgen.
- neiging van de hak op de tak te springen omdat hij nieuwe gedachten naar voren brengt zodra die in hem opkomen
- rijgt soms allerlei vragen aaneen en de anderen moeten maar bedenken op welke vragen ze antwoord moeten geven
- omgekeerd geeft hij vaak antwoord op een andere vraag dan die ons gesteld is. Voor politici een nuttige vaardigheid, maar minder nuttig wanneer dit onbewust gebeurt
Typerend voorbeeld:
De “doe je best” vergeet dat hij koffie zou halen omdat iets interessanters ons pad kruist. Hij stop om de deur te smeren, wanneer hij die hoort piepen. Koude koffie is het gevolg.
Wees sterk
Kracht:
- blijft kalm wanneer hij onder druk staat
- krijgt energie als hij moeilijke situaties het hoofd moet bieden
- nuttig in een crisissituatie omdat hij goed met stress kan omgaan
- Hij is degene die logisch blijft nadenken wanneer de rest in paniek raakt
- in staat tot het nemen van onaangename beslissingen
- wordt gezien als een betrouwbare werker omdat hij er goed in is kalm te blijven en alles het hoofd te bieden
- als chef is hij meestal streng doch rechtvaardig
- geeft eerlijke feedback en constructieve kritiek.
- blijft gelijkmoedig, waardoor mensen weten wat voor reacties ze kunnen verwachten
Risico’s:
- erkent niet graag zijn zwakten en elke situatie die hij niet aankan beschouwt hij als zwakte. Hierdoor raakt hij eerder overbelast dan wanneer hij om hulp vraagt.
- het bureau kan er opgeruimd uitzien, maar diverse bakjes “nog te doen” in lades, kunnen overvol zijn
- zijn gebrek aan emotionele response maakt dat collega’s zich ongemakkelijk kunnen voelen, vooral in situaties die door de meesten als gespannen zouden worden ervaren
- men krijgt het gevoel dat de “wees sterk” een robot is in plaats van een mens
- hij heeft vooral passieve vormen in het taalgebruik (het komt mij voor dat…)
- zijn stem zal monotoon of emotieloos zijn en het gezicht uitdrukkingsloos
- diep van binnen is hij bang dat men niet van hem houdt en daarom vraagt hij de anderen maar liever nergens om uit angst afgewezen te worden
Typerend voorbeeld:
De “wees sterk” is heel zakelijk over koffie. Hij haalt koffie als hij dorst heeft en draagt één kopje, omdat hij alleen voor zichzelf haalt. Het openen van de deur zal voor hem dus geen probleem zijn
Werkstijlen en relaties
Iedereen heeft een combinatie van werkstijlen met waarschijnlijk één dominantere. De verschillende combinaties zullen verschillend uitwerken op relaties. Wanneer we onze werkstijlen delen, is het makkelijker elkaar te begrijpen en mee te leven met elkaar worstelingen.
Wanneer je in een team weet hebt van elkaar werkstijlen, kun je elkaar versterken. Zo kunnen mensen met “schiet op” mensen met “wees perfect” aanzetten tot de nodige spoed wanneer een deadline nadert en mensen met een “wees sterk” kunnen helpen om tijd te besparen. Mensen met een “wees perfect” kunnen mensen met “schiet op” tegenhouden wanneer die in hun haast een dure fout dreigen te maken en kunnen mensen met een “doe je best” er toe aanzetten om af te maken waaraan ze begonnen zijn.
Jouw werkstijl?
Je kunt een test invullen en je voordeel doen met het inzicht over je eigen voorkeursstijl. Klik hier voor de test.
Bron: Julie Hay, “We lossen het samen wel op“
Julie is TSTA (internationaal gecertificeerd opleider in Transactionele Analyse en NLP).
Jolanda zegt
Leuk testje! Al vond ik in alle werkstijlen wel punten van herkenning.. 🙂
Patrick Odendaal zegt
Dat klopt hoor. We hebben allemaal elementen van elke werkstijl in ons. Tegelijk zie je dat bijna iedereen een voorkeursstijl heeft en 1 of 2 die daar vlak bij zitten. Dat zijn dan de grootste krachten van de persoon en tegelijk ook de grootste valkuilen.
In de TA denkwijze kun je de Drivers doorvertellen naar je script en dit bewustzijn inzetten als instrument om je scriptgedrag te verminderen.