Wees mild. Altijd!

(Voor)oordelen….

Als je iemand op straat tegen komt, werkt het dan bij jou (net als bij bijna iedereen) zo dat je in jouw hoofd die persoon in een hokje stopt?
Hoofddoekje? Moslima!
Dure auto en jongeman? Crimineel!

Ergens in je hoofd wordt basale informatie opgeschaald tot een herkenbaar woord of korte zin die we in een eerdere situatie al bedacht hadden. Onze hersenen werken nu eenmaal zo dat we om die berg aan informatie te kunnen verwerken en al die besluiten die we nemen te kunnen nemen, we werken vanuit aannames, halve informatie. Dat wordt vervolgens verwerkt tot een besluit.

Wanneer je je besluit niet ter discussie stelt, is het meteen ook je oordeel. Zo kan het gebeuren dat iemand met een baard, een gewaad en een rugzak in je hoofd wordt teruggebracht tot een terrorisme-kandidaat. Wanneer je dat besluit niet verifieert door bijvoorbeeld in gesprek te gaan, kan het gebeuren dat dat initiële besluit je oordeel wordt en je jouw acties daar op richt. Dat gaat wel eens mis.

Dat vooroordelen waar de werking van je hersenen je toe uitnodigt, werkt veel ellende in de hand. Politieke partijen zijn er op gebaseerd, oorlogen….en veel familieruzies. Om maar een paar voorbeelden te noemen.

Dat kan anders!

Wees mild. Altijd!

De exacte bron is niet helemaal bekend. Het is of Socrates of een Schotse meneer Watson die ons onderstaande quote schonk. 

EVERYONE YOU MEET IS FIGHTING A BATTLE YOU KNOW NOTHING ABOUT. BE KIND. ALWAYS.

Laten we dat eens ontleden.

Iedereen? Ja hoor. Echt iedereen, inclusief jijzelf. We vechten allemaal ons eigen gevecht. Jij ook. Soms weet jij niet eens precies welk gevecht jij in jouzelf aan het voeren bent. Daar heb je soms een coach, therapeut of zo’n verlicht momentje voor nodig om ineens jezelf te realiseren….. Oh…. ben ik dát aan het doen?

Als het al zo lastig is om je eigen gevecht te (h)erkennen… hoe lastig is het dan om écht te zien welk gevecht de ander aan het voeren is?

Een gevecht? Ja echt…. soms is het eenvoudigweg de dag doorkomen voor mensen een gevecht. Elke dag, elk moment is het voor sommigen een gevecht, waarbij maar weinig vanzelfsprekend is. Anderen vechten al jaren hetzelfde gevecht tegen een bepaalde overtuiging over zichzelf en/of anderen. De mate van diepgang, het effect op hen of anderen… het is voor iedereen anders en voor iedereen is de impact anders. Hoe zit dat met jouw gevecht? Weet jij welk gevecht jij voert of mag voeren?

Waar je niets van afweet? Sommigen denken wel eens dat ze aan de buitenkant kunnen zien hoe iemand is of wat iemand is, maar dat kan echt niet. Je weet het echt niet, al vertellen je hersenen soms allerlei verhalen waardoor je mogelijk dénkt te weten hoe het zit. Verifieer dat alsjeblieft voor je er een oordeel uit vormt!

Vraag jezelf eens af in zo’n situatie:

• Wat zijn hier de feiten die ik weet?
• Wat kan ik vragen aan die ander om de vragen, verwonderingen die in me spelen, goed beantwoord te krijgen?
• Wat kan ik nog meer doen, zodat ik mijn oordeel uitstel (in ieder geval tot ik meer feiten heb) en ik in gesprek blijf?

Overigens geldt dit verhaaltje ook voor de situatie in jezelf. Soms kom je een eigenschap, een neiging of dergelijks van jezelf tegen waarbij je je diezelfde vragen kunt stellen, waarbij je die vragen aan het kind in jezelf stelt. Het is net zo belangrijk om het oordeel over jezelf uit te stellen als het oordeel over een ander.

Wees mild. Altijd? Ja! Wees mild. Voor jezelf en ook voor de ander. Als je alle bedenkingen uit de alinea’s hiervoor optelt, dan weet je nu dat alles wat je over een ander denkt te weten geheel bezijden de waarheid kan zijn. Bijna tegenover oordeel en mening staat mildheid. Mild zijn voor jezelf én voor de ander helpt je om in gesprek te blijven (met jezelf en/of de ander). Op zoek te gaan naar feiten…. en dan nog steeds mild blijven, want hoeveel feiten je hebt; je kent nooit het hele verhaal.

Terwijl ik dit schrijf, gaan er zo ontiegelijk veel gedachten, gevoelens en overtuigingen langs…. dat kan ik nooit allemaal opschrijven. Dus ook met alle feiten op tafel, heb ik nooit het hele verhaal scherp, met alle nuanceringen. Blijf mild door het oordeel uit te stellen. Mildheid is een zegen voor jezelf en voor de ander. Mildheid brengt je verder dan oordeel. Probeer het maar eens!

Dus: wees mild. Altijd!

Dan kan een man met een baard, een gewaad en een rugzak een heel gave gesprekspartner blijken te zijn. Misschien wel een heel aardige man!

Iedereen die je tegenkomt, vecht zijn eigen gevecht, waar je niets van afwees. Wees mild. Altijd.