Omgaan met afwijzing: dat moeten we allemaal leren. Iedereen wordt weleens afgewezen. In allerlei vormen met verschillende impact.
Om dat te illustreren beschrijf ik hieronder een – voor velen helaas een maar al te bekend – voorbeeld.
Afwijzing bij sollicitaties…
Stel: je zoekt een baan en solliciteert met regelmaat op functies. Ook nu zie je een vacature waarvan jij denkt: “die baan is me op het lijf geschreven!” Je gaat zitten voor een prachtige brief, waarin je je ziel en zaligheid legt. Veel moeite stop je er in. Je actualiseert je CV, onderzoekt de achtergronden van de organisatie en verwerkt de wensen en eisen allemaal in de motivatie waaruit moet blijken dat jij de meest geschikte persoon bent voor deze baan. Dat geloof je ook! Je kunt jezelf al helemaal zien zitten daar bij dat bedrijf!
Je maakt verschillende versies en uiteindelijk schrijf je in je mooiste handschrift het adres op de enveloppe en post de brief. Het grote wachten begint. Je krijgt een brief van ze. Bij het logo van de enveloppe springt je hart al een keer op…”Zou het?” Maar het is slechts de ontvangstbevestiging.
Na enkele weken van hoop, krijg je een tweede brief. Ongeduldig scheur je de enveloppe open, je scant de eerste zin en je weet genoeg:
“Tot onze spijt……”
Vertwijfeld en boos gooi je de brief in de prullenbak om deze een uur later er toch nog maar even uit te vissen. Je leest de argumentatie die zoals je gewend bent een flauwe nietszeggende is. Anderen waren meer geschikt. Daar kun je toch niets mee?
Je voelt je afgewezen
Dat bén je ook natuurlijk, als kandidaat. Maar in weze voel je je afgewezen en niet erkend als mens. Men wees jou af. Jij concludeert misschien wel dat jij niet goed genoeg bent of dat jij een verkeerde brief schreef. Jij hebt het niet goed gedaan.
Wat gebeurde er eigenlijk?
Erkenning krijgen is een levensbehoefte. Dat ik dat niet overdrijf, bewees Dr. Spitz:
We hebben dus erkenning nodig. In een artikel over feedback geven en ontvangen, heb ik dat helemaal uitgelegd.
Verschillende soorten erkenning
Er is erkenning die positief of negatief is. Erkenning kan daarnaast voorwaardelijk zijn: over iets dat je doet, dus over je gedrag. Of erkenning kan onvoorwaardelijk zijn: over wie je bent.
In jouw sollicitatiepogingen, kan het gebeuren dat je de afwijzing op jouw sollicitatie onbewust ervaart als een negatieve onvoorwaardelijke erkenning.
Hoewel men jou afwees voor die baan, kan het dus gebeuren dat je de afwijzing voelde als een afwijzing van jou als persoon.
Omgaan met afwijzing: 6 tips
Ok. Leuk dat je dat weet…. maar wat kún je er mee? Hieronder beschrijf ik 6 tips om om te leren gaan met afwijzing, toegespitst op solliciteren, maar ook bruikbaar bij andere vormen van afwijzing:
- Zoek naar ontspanning. Wanneer je je afgewezen voelt, adem eens diep in. Probeer mijn ontspanningoefening. Met het uitademen probeer je je spieren te ontspannen. Vaak ontstaat er fysiek veel spanning als je je afgewezen voelt.
Probeer waar te nemen wat je lijf je vertelt. Welke beweging voel je in je lijf? Neem het waar en accepteer het als een deel van jou op dit moment. Probeer zo te ontspannen, zodat je makkelijk kunt komen bij stap 2. - Wordt je bewust van wat jij werkelijk voelt. Wanneer je uit de oefening komt, ga dan eens reflecteren op wat in jou zich afgewezen voelt. Ben je misschien bang dat je je in de steek gelaten wordt? Vaak zit er onder de concrete angst dat je geen baan vindt een andere, dieper liggende angst. Mogelijk zelfs vanuit je jeugd al. Onderzoek het maar eens. Mogelijk dat je hierover met iemand van gedachten kunt wisselen. Bewustzijn is 80% tenslotte!
- Verzamel feiten. Lees de afwijzing nog eens door. Kijk nog eens naar de vacature. Als het bedrijf geen match ziet, wat zegt dat dan over jou, feitelijk? Mogelijk is het zelfs dan maar goed dat je niet aan elkaar verbonden raakt. Wanneer je gaat werken voor een bedrijf waar je feitelijk niet goed bij past, ga je een boel ellende tegemoet!
Om jezelf te helpen kun je de feiten nog eens op een rijtje zetten rondom jouw sollicitatie, de baan en de afwijzing. Wanneer je een inhoudelijke argumentatie hebt gehad, is dit stuk nog wat makkelijker. Je kunt daar ook om vragen door het bedrijf te bellen en te vragen naar hun argumentatie. Je kunt aangeven dat je graag leert van deze afwijzing en hun argumentatie helpt je daarbij.
Dus: los van meningen, gevoelens: wat gebeurde er feitelijk en als je die feiten bij elkaar zet, is de afwijzing dan een logisch gevolg of blijf je met vragen? Kijk of je eventuele vragen beantwoord kunt krijgen!
Gun jezelf het leereffect van deze feiten en kijk wat je de volgende keer anders kunt doen. Neem verantwoordelijkheid voor jouw deel en laat de verantwoordelijkheid waar je die niet hebt bij de ander. Maak een positieve leerervaring van deze gebeurtenis. - Stel jezelf gerust. Uit alle gevoelens, gedachten en feiten kun je heel veel oordeel over jezelf halen. Doe dat niet. Je deed wat je kon met alles wat jij op dat moment tot je beschikking had. Geloof in jezelf en dat jij deze gebeurtenis met wat je wist niet anders had kunnen doen. Je was onschuldig! Laat deze zinnen maar eens goed op je inwerken. Je deed wat je kon. Oordelen daarover is zinloos en onnodig!
- Gebruik je kennis. Je leerde uit je ervaring. Fijn he? Nu je mogelijk een nieuw soortgelijk avontuur aan gaat, heb je meer kennis over hoe je dat kunt aanpakken. Je gaat niet doen wat je deed en dan een andere uitkomst verwachten. Je gebruikt je kennis en je wijzigt je aanpak. Net zo lang tot je succes hebt!
- Je bent niet de rol die je inneemt! Je hebt een bepaalde rol die je inneemt in bepaalde situaties. Je bent sollicitant, werknemer, professional, specialist, brenger van slecht nieuws, etc. Dat is een rol die je hebt. Dat bepaalt niet wie je bent. Er is onderscheid tussen jou als persoon en de rol die je inneemt. Wat iemand zegt over jou in jouw rol, zegt niet direct iets over jou als persoon. Het is goed om daar je bewust van te zijn.
Dus, ben je afgewezen?
Je werkgever beoordeelt je in een functioneringsgesprek niet zo als je gedacht had, een vriend(in) zegt ‘nee’ wanneer je voorstelt om samen uit eten te gaan, je stelt je partner een belangrijke vraag en die reageert niet zoals je had gedacht…..
Er zijn legio situaties denkbaar, waarin afwijzing gevoeld kan worden als iets dat pijn doet, als iets dat je raakt in je ziel.
Nu weet je beter hoe je kunt omgaan met afwijzing.
Succes!
Geef een reactie