In een eerder artikel beschreef ik het concept Contracteren. Er valt over contracteren nog meer te vertellen.
De meeste contracten zijn driehoekscontracten. Voor een professional is het altijd de vraag wie er belang hebben bij het werk dat hij of zij gaat doen. Het is zaak, voor het realiseren van een succesvol resultaat, om een goed beeld te hebben van alle stakeholders (belanghebbenden) binnen en vaak ook buiten het bedrijf of de organisatie. In de contractering is er eigenlijk altijd sprake van 3 partijen. De persoon, de directe contractpartij en de (direct) betrokkene.
Plaatje 1: simpel driehoekscontract.
Een OR-lid heeft hier te maken met de bestuurder van de organisatie en met zijn achterban: de organisatie (met diens medewerkers).
Voor een goed resultaat van de samenwerking, is het belangrijk dat de zijden van de driehoek gelijk zijn. Dan is er sprake van een gebalanceerd contract.
Afstand – Nabijheid
Wat gebeurt er denk je, wanneer het OR-lid dicht bij de bestuurder zit ten opzichte van de organisatie? Zou argwaan bij de organisatie dan op de loer liggen, of het OR-lid nog wel hun belangen vertegenwoordigt? In de visualisatie hieronder zie je in ieder geval al dat de afstand tot de organisatie groter wordt. De fysieke afstand die zo vergroot, heeft gevolgen voor de psychologische afstand. Die wordt namelijk ook groter.
Om inzicht te krijgen in de verhoudingen tussen de partijen, kan het heel behulpzaam zijn om dat driehoekje in je eigen situatie eens te tekenen. Wat je ook kunt doen, is het opstellen in de ruimte. Daar leggen we later een oefening over uit.
Plaatje 2: simpel driehoekscontract met scheve verhouding
In dit geval staat het OR-lid duidelijk dichterbij de bestuurder dan bij de organisatie. Dat kan zitten in:
- zakelijke aspecten van de contractering; misschien is de bestuurder wel de direct leidinggevende van het OR-lid?,
- sociale aspecten;golfen ze bij dezelfde golfclub toevallig? Kunnen ze het goed vinden, meer dan je verwacht in een situatie als deze?,
- psychologische aspecten; misschien hebben het OR-lid en de bestuurder wel een stiekem bondje?.
Het gaat hier niet om het afrekenen van elkaar op zaken. Het gaat simpelweg om bewustzijn over hoe het in jullie situatie werkt. En als het niet werkt, kan de oorzaak dan wellicht hier liggen?
Meerzijdige contracten
Helaas is de situatie vaak nog complexer dan we hier schetsten. Vaak zitten we niet in 1 driehoek maar in meerdere driehoeken tegelijk. Allemaal met contracteringen. Allemaal met zijden die we proberen gelijk te krijgen en te houden. Dat is soms nog knap ingewikkeld!
Plaatje 2: Meerzijdige contracten
Het OR-lid heeft in plaatje 3 net als in plaatje 1 een contract met de bestuurder en met de organisatie. Maar in veel gevallen zien we dat het OR-lid ook nog te maken heeft met de contractering met zijn OR-team (de ondernemingsraad) en de organisatie. Het OR-lid is ook nog werknemer van een afdeling en daar is de bestuurder ook een partij. Zo kunnen we nog wel meer driehoekscontracten tekenen. Misschien is het OR-lid ook nog wel partner van een vrouw met kinderen. Heeft hij ook mee te maken in zijn dagelijkse overwegingen, toch? Als OR-lid heeft hij misschien ook nog een driehoekscontract met het OR-team en de Ambtelijk Secretaris. Zo kunnen we vaak heel lang door redeneren en heel veel driehoekscontracten ontdekken in de eigen situatie.
Wordt je daar wijzer van?
We hebben niet overal invloed op. Toch hebben we meer invloed dan we vaak zelf denken. Door te werken aan zoveel mogelijk gelijkzijdige driehoeken, bevorderen we meer geslaagde contacten en contracten. Dat werkt en leeft een stuk meer ontspannen, met meer plezier en succesvoller!
Oefening
Doel is te ervaren hoe psychologische afstand wordt opgeroepen door fysieke afstand.
Materiaal: een ruimte met voor een drietal mensen minimaal 3X3 meter werkoppervlak.
Werkwijze:
- Vraag 3 vrijwilligers die een situatie willen neerzetten
- De vrijwilligers schetsen kort een situatie waarbij ze betrokken waren en die ongemakkelijk was.
- De vrijwilligers kiezen een situatie om te onderzoeken.
- De casus inbrenger stelt zichzelf en de andere 2 op in de ruimte. Hij legt uit wie wie is en plaatst de drie personen zo ten opzichte van elkaar dat het klopt met de beleving van de inbrenger. Denk hierbij aan afstand-nabijheid. Fysieke en psychologische afstand.
- Blijf een poos staan op deze positie en ervaar hoe dat is.
Kijk in stilte naar de 2 mensen met wie je een driehoek vormt.
Wat hoop je heimelijk dat er gebeurt, wat hoop je dat je krijgt van de 2 anderen?
Waar vrees je voor bij ieder van de 2 anderen?
Bij degene die het dichtst bij je staat, bij degene die het verst van je verwijderd is? - Doe deze oefening zoveel mogelijk in stilte!
- Bespreek met elkaar wat er gebeurde met iedere opgestelde, hoe dat aanvoelde en wat je behoeftes en neigingen waren. Wat was de hoop en vrees ten opzichte van elkaar?
Bronnen:
* leerboek TA, Anne de Graaf/Moniek Thunnissen
* TA for trainers, Julie Hay
[…] Meer over contracteren weten? Lees mijn blog over driehoekscontracten! […]