Contracteren is één van de belangrijkere concepten binnen de TA (transactionele analyse). Men zegt: zonder contract geen TA!
Eric Berne definieerde een contract als een expliciete wederzijdse verbintenis tot een nauwkeurig omschreven gang van zaken.
Als een opdracht foutloopt, dan loopt het fout in het begin. We nemen niet vaak genoeg de tijd die nodig is om een goed contract af te spreken. Een helder en gedragen contract, waarin de wederzijdse verwachtingen goed zijn verwerkt, maakt het mogelijk om een resultaat te spiegelen aan de verwachtingen.
Voor het maken van een goed contract is er het volgende nodig:
- wederzijdse overeenstemming. Via onderhandeling spreken partijen af wat het contract inhoudt.
- redelijke honorering. De aard van de honorering moet duidelijk zijn en door beide partijen onderschreven worden.
- competentie. Partijen moeten competent zijn om hetgeen is overeengekomen uit te voeren.
- legaliteit. Doelstellingen en voorwaarden moeten in overeenstemming zijn met de wet. Ethisch verantwoord, juridisch sluitend.
Een goed contract is in balans: partijen leveren samen 100%; ieder levert 50% van de inspanning om tot een goed resultaat te komen. Bijvoorbeeld: De één door de professionele inbreng, de ander door te investeren in zichzelf en het betalen van een factuur.
- zakelijke aspecten. In het gesprek met de andere partij is het van belang om wederzijds helder te maken wat de praktische en zakelijke aspecten van het contract inhouden. Dat schrijven we op in een overeenkomst.
- sociale aspecten. Hoe is het contract tot stand gekomen, kijkend naar de interactie? Het is belangrijk dat duidelijk is welke rollen er zijn en welke functie die hebben. Hoe partijen met elkaar overleggen, afstemmen. Wat men van elkaar verwacht.
- psychologische aspecten. Het is bepalend voor het succes van een contract, dat duidelijk is wat de onuitgesproken verwachtingen zijn en in hoeverre het contract hierin voorziet. Het gaat hier om “de vraag achter de vraag”.
Voorbeeld: een coach wordt gevraagd om een coaching te doen met een coachee die niet lekker functioneert. Gevraagd wordt de coachee te helpen beter te functioneren, terwijl de opdrachtgever de intentie heeft om de coachee te kunnen ontslaan. Zo’n contract kan voor een coach nooit succesvol worden als de intentie niet duidelijk wordt gemaakt, uitgesproken en verwerkt in het contract. Het is voor de coach in dit geval belangrijk goed te luisteren, door te vragen en het onuitgesprokene bespreekbaar maken.
Een contract heeft zo de kans om een evenwichtige representatie te zijn van intenties en afspraken. Als beide partijen gelijkwaardige inspanningsbereidheid tonen, rekening houdend met de hiervoor genoemde aspecten, dan is de bedoeling van de overeenkomst bij voorbaat al vele malen kansrijker dan wanneer partijen dit niet doen. Een contract is niet altijd schriftelijk. Dat is vooral belangrijk in zakelijke situaties. De methodiek van contracteren is in het dagelijks leven op vele momenten toepasbaar en nuttig. Ik doe er dagelijks mijn voordeel mee.
Duidelijkheid, concreet zijn, eerlijk, verantwoordelijkheid nemend met inzet van mijn hele zelf: met al mijn gevoelens, overtuigingen en verstand maak ik contracten om voorspelbare resultaten te krijgen!
Ik nam de moeite en de tijd om dit artikel te schrijven. U neemt de moeite en de tijd om het te lezen en wellicht bekend te maken in uw netwerk. Zo leveren we aan beide zijden een inspanning. Ons contract is kansrijk!
Geef een reactie